Alergia pokarmowa czy nietolerancja pokarmowa? Jak rozpoznać różnicę i jak postępować?

Czy niewłaściwa reakcja organizmu na niektóre potrawy i złe samopoczucie po ich spożyciu oznacza brak tolerancji czy może alergię pokarmową? – na pytania odpowiada Anna-Maria Stelmach, dietetyk kliniczny z warszawskiej Przychodni KEN.

Alergia czy nietolerancja pokarmowa?

Anna-Maria Stelmach, dietetyk kliniczny: To zależy, pojęcia te często są ze sobą mylone, choć tak naprawdę oznaczają dwie różne dolegliwości. Podstawową różnicą jest fakt, że w przypadku alergii pokarmowej mamy do czynienia z działaniem układu immunologicznego naszego organizmu, natomiast w przypadku nietolerancji pokarmowej reakcja jest spowodowana brakiem określonego enzymu. Wyróżniamy dwa typy alergii oraz nietolerancję pokarmową: Alergia IgE zależna typu I (tzw. wczesna), czyli "klasyczna" alergia, w której reakcje organizmu na alergen występują od kilku sekund, do kilkunastu minut po spożyciu. W alergii wczesnej może dojść do tak zwanego wstrząsu anafilaktycznego, który realnie może zagrażać życiu. Drugim typem jest alergia IgG zależna typu III (tzw. utajona, opóźniona). W tym przypadku objawy pojawiają się często po dobie, a nawet kilku dniach, dlatego jest ona często mylona z nietolerancją pokarmową. Ta ostatnia jest z kolei niewłaściwą odpowiedzią organizmu na produkty, co zwykle następuje po kilku godzinach bądź dniach.

Jakie są objawy nietolerancji pokarmowej i alergii pokarmowej?

Anna-Maria Stelmach, dietetyk kliniczny: Na nietolerancję pokarmową cierpi nawet 45% populacji, a na alergię zaledwie 2,5%. Objawami alergii pokarmowej może być kichanie i katar, wysypka, świąd bądź problemy z oddychaniem. Najczęstszymi alergenami są orzechy ziemne, jaja, mleko oraz ryby i skorupiaki. Objawy nietolerancji pokarmowej natomiast są bardziej złożone – od złego samopoczucia, przez biegunki i wzdęcia, przedwczesne starzenie się skóry, migrenowe bóle głowy i zawroty, podatność na infekcje, aż po astmę, bezsenność, a nawet depresję. Nierozpoznana nietolerancja pokarmowa może doprowadzić do rozwoju różnego rodzaju chorób cywilizacyjnych, jak np. nadwaga, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroba Hashimoto (choroba tarczycy) bądź reumatoidalne zapalenie stawów.

Jakie postępowanie charakteryzuje leczenie nietolerancji pokarmowej i alergii?

Anna-Maria Stelmach, dietetyk kliniczny: Podstawowym punktem leczenia alergii oraz nietolerancji pokarmowej jest dieta eliminacyjna, która charakteryzuje się wykluczeniem z diety produktu powodującego alergię. Gdy dieta nie przynosi korzystnych efektów należy rozszerzyć leczenie o środki farmakologiczne, jak na przykład: leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy dousnte lub sterydy. Zdarza się, że alergię pokarmową leczymy przez odczulanie. Powoduje to osłabienie bądź brak reakcji układu immunologicznego na alergen. Jest to jednak dość niebezpieczny sposób.